Nieuw onderstation Elia moet noodzakelijke zuurstof geven aan Limburgse industrie

Op voorstel van Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns keurde de Vlaamse Regering de startnota goed voor het geïntegreerd planproces “gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Onderstation op de hoogspanningslijn Massenhoven- Van Eyck”. De publieke raadpleging over de startnota geeft informatie over het project en laat inspraak toe. “Dit project is essentieel voor de ontwikkeling van de industrie in Noord-Limburg. Daarnaast moet het een antwoord bieden op de stijgende vraag naar elektriciteit de komende jaren,” aldus minister Brouns.

Een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan is noodzakelijk voor de inplanting van een nieuw onderstation op de bestaande hoogspanningslijn Massenhoven-Van Eyck. De plaatsing van dit hoogspanningsstation versterkt het elektriciteitsnetwerk in Noord-Limburg.

De energietransitie naar hernieuwbare energie vereist aanpassingen en versterkingen van het elektriciteitsnetwerk in Vlaanderen. De grote uitdaging voor het hoogspanningsnet in de regio Noord-Limburg is de snelle industriële groei in Noord-Limburg met Kristalpark  in Lommel en Nolimpark in Pelt. Vandaag bestaat er voor de regio geen aftakking op de “snelweg” voor elektriciteit (het 380 kV netwerk) met een betere bevoorradingszekerheid via het binnen- en buitenland.

De bedoeling is om een dubbele aftakking (IN/OUT) te voorzien vanaf de bestaande 380 kV lijnen  tussen Massenhoven en Van Eyck.  Het nieuwe onderstation situeert zich dus bij voorkeur in de directe omgeving van de bestaande 380 kV verbinding. Dit om nieuwe lijnen en bijhorende nieuwe overspanningen op 380 kV te vermijden. De nieuwe aftakkingen op het 380kV net zullen extra injectiecapaciteit aanbieden voor het lokale 150kV net. Bijgevolg is een nieuwe transformatie naar 150kV noodzakelijk in een zogenaamd onderstation.

Elia plant drie ingrepen in de regio Noord-Limburg:

• Een aftakpunt met onderstation op de bestaande hoogspanningslijn (380 kV) tussen Massenhoven en Van Eyck.

• Een nieuw onderstation in Lommel (Dorperheide - Kristalpark).

• Een ondergrondse 150 kV kabelverbindingen tussen beide stations (aftakpunt – Kristalpark).

Voor het bouwen van het onderstation op de hoogspanningslijn Massenhoven-Van Eyck is een GRUP noodzakelijk. De vereiste bestemmingswijziging zal, zoals wettelijke voorzien ook planologisch gecompenseerd worden.

De kabelverbinding en het station in Kristalpark vereisen geen bestemmingswijziging. Daarvoor zal Elia een omgevingsvergunning aanvragen.

In het planproces worden verschillende mogelijke locaties onderzocht voor de inplanting van het onderstation en voor de bijbehorende planologische compensatie. De verschillende locaties die in het onderzoek aan bod komen zijn gelegen op het grondgebied van de gemeenten Balen, Lommel, Hechtel-Eksel en Pelt.

"Onze samenleving maakt een versnelde overgang naar elektrificatie, wat de noodzaak benadrukt om onze infrastructuur tijdig aan te passen aan de groeiende vraag naar elektriciteit, vooral vanuit het bedrijfsleven. We leven in bijzonder turbulente tijden, meer dan ooit moet infrastructuur een prioriteit zijn. Met dit GRUP zetten we een cruciale stap om ervoor te zorgen dat Limburg in de toekomst verzekerd blijft van een betrouwbare stroomvoorziening. Dit doen we met respect voor de omgeving en met maximale mogelijkheid tot inspraak van de bewoners en stakeholders,” aldus Jo Brouns.

Publieke raadpleging over de startnota

De Vlaamse Regering gaf, met de goedkeuring van de startnota op 28 februari 2025, het startschot voor het planproces. De plandoelstelling en het voorziene onderzoek naar geschikte locaties wordt in een vroege fase voorgelegd aan de besturen en aan de bevolking voor consultatie.

Tijdens de inspraakperiode over de startnota kan iedereen kennisnemen van het plan en de onderzoeken die nodig zijn om een locatie te kiezen en om de milieu-impact zo beperkt mogelijk te houden. De startnota kan binnenkort geraadpleegd worden op de website van het Vlaamse Departement Omgeving.

De besturen worden uitgenodigd een advies te geven. De bevolking kan een inspraakreactie indienen.

De inspraakperiode loopt 60 dagen van 25 maart tot en met 23 mei 2025. In de vier betrokken gemeenten Lommel, Pelt, Balen en Hechtel-Eksel wordt een participatiemoment georganiseerd in de vorm van een infomarkt. Omwonenden en burgers krijgen daar informatie over het project en het GRUP en kunnen daar vragen stellen aan de ontwerpers van het plan en vertegenwoordigers van Elia dat het onderstation zal bouwen.